การดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย ให้จากไปอย่างมีความสุข

ผู้ป่วยระยะสุดท้าย หมายถึง ผู้ป่วยที่ป่วยเป็นโรคที่ไม่สามารถรักษาให้หายได้ และคาดว่าจะมีชีวิตเหลืออยู่น้อยกว่า 1 ปี หัวใจของการ ดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย คือการยอมรับและเข้าใจว่าผู้ป่วยมีเวลาเหลืออีกไม่นาน เพิ่มคุณภาพชีวิตที่ดีให้กับผู้ป่วยและครอบครัว

ผู้ป่วยควรได้รับการดูแลแบบประคับประคองเพื่อได้ใช้ชีวิตอย่างมีความสุขแบบองค์รวม ทั้งทางกาย จิตใจ และสังคม จวบจนวาระสุดท้ายของชีวิต โดยคำนึงถึงความต้องการ และความปรารถนาของผู้ป่วยและครอบครัวร่วมกัน ซึ่งจำเป็นต้องสร้างความรู้ความเข้าใจเพื่อให้ผู้ป่วยและครอบครัว ไม่ตื่นตระหนก เข้าใจ และรับมือกับสิ่งที่จะเกิดขึ้นได้อย่างเหมาะสม

▫️ เป้าหมายการ ดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย

การดูแลแบบประคับประคอง มีเป้าหมายเพื่อบรรเทาอาการไม่สุขสบายต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วย เป็นการดูแลเพื่อป้องกัน และ บรรเทาความทุกข์ทรมาน ครอบคลุมถึงลดความทรมานจากการยื้อชีวิต เนื่องจากการรักษาบางอย่างที่สร้างความเจ็บปวดโดยที่ไม่เกิดประโยชน์ใด ๆ กับผู้ป่วย ร่วมกับการดูแลทางด้านจิตใจ และ จิตวิญญาณ สอดคล้องกับความเชื่อศาสนา สังคม วัฒนธรรม และวิถีชีวิตของผู้ป่วย และ ครอบครัว รวมถึงรักษาโรคที่เป็นอยู่เท่าที่จะพอรักษาได้ เพื่อให้ผู้ป่วยและญาติสามารถใช้ชีวิตร่วมกันอย่างมีความสุข มีคุณภาพชีวิตที่ดีที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ และสามารถจากไปอย่างสงบ

▫️ ความสำคัญของการแจ้งอาการป่วย

การบอกความจริงในอาการของโรค นอกจากเป็นประโยชน์ต่อผู้ป่วยแล้ว ยังเป็นประโยชน์ต่อญาติ เพราะจะทำให้เกิดความเข้าใจร่วมกันถึงวิธีการรักษาอาการต่าง ๆ การเตรียมความพร้อมกับสิ่งที่จะเกิดขึ้น และยังทำให้ผู้ป่วยสามารถ ตัดสินใจล่วงหน้าว่า เมื่อผู้ป่วยอาการหนักจนไม่รู้สึกตัวจะให้เยียวยารักษาอย่างไร

▫️ องค์ประกอบที่สำคัญในการดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคอง

1. การบรรเทาความเจ็บปวด ควบคุมอาการไม่สุขสบาย

การประเมินผู้ป่วยระยะสุดท้ายด้านร่างกาย จะประเมินจากอาการไม่สุขสบายและความสามารถในการทำกิจกรรมของผู้ป่วยเป็นหลัก แล้วจึงประเมินการตรวจร่างกาย โดยต้องคำนึงถึงความสุขสบายของผู้ป่วย และ รบกวนผู้ป่วยให้น้อยที่สุด

อาการที่พบบ่อยของผู้ป่วยระยะสุดท้าย ได้แก่ อาการปวด หายใจลำบาก ถ่ายเหลว ท้องผูก อ่อนแรง เหนื่อยล้า มีความผิดปกติทางช่องปาก เช่น แผลในปาก ปากแห้ง เป็นต้น

การดูแลแบบประคับประคองด้านร่างกาย จะเป็นการดูแลครอบคลุมหลากหลายรูปแบบ เช่น การใช้ยาแผนปัจจุบันเพื่อบรรเทาอาการต่างๆ การทำกายภาพบำบัดและฟื้นฟูสมรรถภาพ และการปรับเปลี่ยนทางโภชนาการเพื่อความเหมาะสมในแต่ละช่วงเวลา

2. การรักษาโรค
ส่วนใหญ่เป็นบทบาทของแพทย์ ในการวินิจฉัย จัดการ และ รักษาอาการแทรกซ้อนที่เกิดขึ้น

3. การช่วยเหลือด้านจิตใจ และ สังคม
สำหรับผู้ป่วยในระยะสุดท้าย การดูแลด้านจิตใจถือว่าเป็นสิ่งสำคัญมากเช่นกัน เมื่อผู้ป่วยมีอาการเจ็บป่วย การคิดว่าตนเอง เป็นภาระเป็นสิ่งที่เลี่ยงได้ยาก บ่อยครั้งที่ผู้ป่วยไม่กล้าพูดคุยกับญาติ หรือ ผู้ดูแลเกี่ยวกับความรู้สึก และสิ่งที่ต้องเผชิญ

การช่วยเหลือให้คำปรึกษา พูดคุย รับฟัง ให้กำลังใจ บรรเทาความวิตกกังวล และ ความเครียด การค้นหาความหมายของชีวิต ความตาย คุณค่า การให้อภัย ความรัก ความเข้าใจ

🏡สถานที่สำหรับการดูแลผู้ป่วย

การดูแลแบบประคับประคองนั้นสามารถทำได้ทั้งที่บ้าน โรงพยาบาล หรือสถานดูแลผู้ป่วยที่มีความพร้อม โดยขึ้นกับอาการของผู้ป่วยในขณะนั้น

หากผู้ป่วยมีอาการรุนแรง เช่น มีภาวะติดเชื้อ อาจจำเป็นต้องได้รับการดูแลที่โรงพยาบาล เนื่องจากต้องให้การรักษาโดยทีมแพทย์ เมื่ออาการของผู้ป่วยสงบลงก็อาจพาผู้ป่วยกลับมาดูแลที่บ้าน ในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการเจ็บป่วยเรื้อรัง ที่ต้องการการดูแลเป็นพิเศษจากผู้ที่ได้รับการอบรม และ เชี่ยวชาญในการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายก็เป็นอีกทางเลือกหนึ่ง

ทั้งนี้การดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายให้จากไปอย่างมีความสุข ต้องอาศัยความร่วมมือกันทั้งตัวผู้ป่วย และ คนในครอบครัว เพื่อให้ทุกฝ่ายผ่านพ้นช่วงเวลานี้ไปได้อย่างดีที่สุด